De Koninklijke Marechaussee (KMar) mag niet langer mensen controleren op basis van hun huidskleur, zo heeft het gerechtshof in Den Haag dinsdag geoordeeld. Daarmee wordt een eerdere uitspraak van de rechtbank, die etnisch profileren wél toestond om illegaal verblijf in Nederland tegen te gaan, ongedaan gemaakt. Het gaat om de MTV-controles (Mobiel Toezicht Veiligheid), die worden ingezet bij de controle van vliegtuigpassagiers, treinreizigers en weggebruikers uit landen van binnen de Europese Unie.

Het gerechtshof is van oordeel dat de KMar onderscheid maakt op grond van ras. "Gezien de ernstige gevolgen van onderscheid op grond van ras mag dat onderscheid alleen worden gemaakt als daar bijzonder zwaarwegende redenen voor zijn. Dergelijke zwaarwegende redenen heeft de Staat niet aangetoond. Dit betekent dat de KMar zich schuldig maakt aan discriminatie op grond van ras en dat is verboden. Het gerechtshof verbiedt de Staat dan ook om bij de uitvoering van MTV-controles selectiebeslissingen te nemen die (mede) gebaseerd zijn op ras."

Binnen de EU mogen geen grenscontroles worden uitgevoerd, maar zijn controles om illegaal verblijf in Nederland tegen te gaan, wel toegestaan. De lagere rechter zei vorig jaar nog: "Het enkele gegeven dát etniciteit een rol speelt in het kader van het MTV is niet per definitie discriminerend en kan dus geen grond opleveren voor een algemeen verbod. Het kunnen vaststellen van de nationaliteit is voor de doeltreffendheid van het MTV van zwaarwegend belang, omdat die bepalend kan zijn voor iemands verblijfsstatus. Etnische uiterlijke kenmerken hoeven niet, maar kunnen wel een objectieve aanwijzing zijn voor iemands herkomst of nationaliteit."

Koninklijke Marechaussee mag bij controles op verblijfstatus geen gebruik maken van ras als selectiekenmerk https://t.co/IM4l3k4SYo

— Hof Den Haag (@HofDenHaag) February 14, 2023