Het kenmerkende van een magnetron is dat je binnen luttele minuten een opgewarmde prak krijgt. Hoe anders is dat bij de Haagse magnetroncoalitie, waar het dezelfde partijen als vóór de gemeenteraadsverkiezingen van jongstleden maart maar niet lukt om dezelfde oude prak op te warmen tot een nieuw college. Deze maandenlange impasse schaadt de stad. Een stad die piept en kraakt onder de ongebreidelde bevolkingsgroei, kampt met een gigantische woningnood en financieel aan de rand van de afgrond staat.

Een status aparte voor de rechtstaat in de stad Den Haag

Waar de landelijke partijen maar geen bestuursverantwoordelijkheid durven te nemen, is het besturen van je stad voor een lokale partij de allergrootste wens. Je stad als enige focuspunt. De inwoners, met goede herkenbare Ombudspolitiek, geven waar ze recht op hebben. In de stad Den Haag ligt dat altijd al moeilijk. De grotere landelijke partijen hebben namelijk veel kiezers en raadsleden die afkomstig zijn van de ministeries en andere ambtelijke diensten. Daarmee concurreren landelijke opvattingen sluipenderwijs met dé lokale oplossingen. De kunst om aan de macht te blijven is bij landelijke partijen, met de befaamde uitsluitingstactieken, tot op grote hoogte ontwikkeld.

Den Haag laat zien dat de wens voor machtsbehoud zo groot is, dat de grootste partij Hart voor Den Haag en winnaar van de verkiezingen buiten het college gehouden moet worden. D66, VVD, GroenLinks, CDA en PvdA vonden een speciale reden om Hart voor Den Haag er buiten te houden. Zij achten de hele Hart voor Den Haag fractie van 9 mensen schuldig aan een nog maar te bewijzen strafbaar feit tegen de oud-wethouders De Mos en Guernaoui. Daarom mochten ze niet tot het dagelijks stadsbestuur worden toegelaten. Een status aparte voor de rechtstaat in de stad Den Haag.

Powerplay

Wat stelden deze partijen hiervoor in de plaats? Dat weten de inwoners van de stad na zes (!) maanden dus nog steeds niet. Piet-Hein Donner, de oude onderkoning van CDA huize, werd ingevlogen om een nieuw college samen te stellen, maar al snel werd duidelijk dat het dezelfde partijen en vrijwel dezelfde wethouders worden. Dezelfde kliek die sinds 2019 aan de knoppen zit, nadat zij middels een coup Hart voor Den Haag uit het college gooide. Deze partijen zijn al maanden aan het soebatten om een nieuwe enthousiaste club te vormen en de stad van immens grote problemen af te helpen. 

De politieke nijd naar elkaar toe en het bestuurlijk onvermogen van de zittende - en nieuwe kandidaat wethouders heeft ernstige gevolgen. Al jaren dreigt er een onhoudbare financiële toestand die Den Haag snel naar faillissement, artikel 12 status, leidt. Het zittende college heeft in toenemende mate problemen met het realiseren van broodnodige woningen, omdat ze ten eerste door de bestuursrechter worden afgeschoten en ten tweede via powerplay een meerderheid in de Raad krijgen doordat bestuurders dreigen met schadeclaims en hoge boetes als de coalitiepartijen niet voorstemmen. Daarmee accepteren ze tientallen miljoenen aan kostenoverschrijding. De opvattingen over de rechtelijke uitspraken, daar zijn de diverse wethouders ook duidelijk over: ‘die leggen we gewoon naast ons neer.’

Onbeheersbaar

In de pers erkent het college dat de leefbaarheid en veiligheid in bepaalde delen van de stad voor het bestuur onbeheersbaar zijn geworden en dat zij daar ook geen aanpak voor hebben. Diverse onderzoeken zijn kritisch over het gevoerde beleid van de afgelopen drie jaar. Op kennis en kunde zal dit college dus niet snel worden betrapt, op integriteit evenmin.

De burger haakt ondertussen af

In Den Haag ging slechts 43 procent van de inwoners stemmen, het grote afhaken is begonnen. De segregatie is in Den Haag al het grootst van Nederland en zo zie je dat in bepaalde arme volksdelen mensen nauwelijks nog naar de stembus gaan, terwijl in de dure stadswijken het hokje nog wel vaker rood gekleurd wordt. De keuze voor het voortzetten van dit beleid en dit bestuur is rampzalig, zeker omdat zij het contact met de gewone man allang is verloren. Het zijn uitgebluste landelijke partijen die hier in de stad de dienst uitmaken, die na drie jaar volledig op elkaar zijn uitgekeken, die hun eigen rechtsopvattingen hebben en het maar over één ding eens zijn: ‘Laat Hart voor Den Haag buiten het college. Daarmee is de stad gered’. Gek hè, dat het vertrouwen in de politiek tanende is en de gang naar de stembus een zeldzaamheid wordt? 

De arrogantie van de macht is allang elitair gedrag voorbij. Maar als de magnetronbel eindelijk zal klinken, staan wij klaar om gehakt te maken van plannenmakerij van lastenverzwaringen, bezuinigingen en waarschijnlijk van beide varianten. 

Richard de Mos is fractievoorzitter van Hart voor Den Haag en woordvoerder van BVNL.