Het Openbaar Ministerie (OM) heeft in 2021 62 personen voor de rechter gebracht op verdenking van het bedreigen van politici. In 2019 waren dit er nog 16 en in 2020 55. De stijging is mede het gevolg van vernieuwd OM-beleid. Dat is erop gericht om vaker dan voorheen verdachten van bedreiging te dagvaarden om op openbare strafzittingen te verschijnen. In de overgrote meerderheid van deze zaken heeft de rechter in 2021 celstraffen opgelegd.

Veel bedreigingen worden gedaan via social media

Het bedreigen van politici is een hardnekkig probleem. Bij de politie-eenheid Den Haag is er een speciaal Team Bedreigde Politici dat zich buigt zich over alle meldingen van bedreiging. Vorig jaar waren dat er 588. Dat is vergelijkbaar met 2020 toen er 600 meldingen binnenkwamen. Na binnenkomst beoordeelt het OM de meldingen. In 2021 concludeerde het OM in 373 gevallen dat de melding een strafbare bedreiging betrof. In 2020 waren dat er nog 274.

Politie en OM hebben onderzoek ingesteld naar de 373 strafbare bedreigingen. In 117 gevallen loopt dat onderzoek nog. Veel bedreigingen worden gedaan via social media, met name via Twitter en Instagram. Het achterhalen van de persoon achter een account neemt tijd in beslag.

In de meeste gevallen celstraf

Van de zaken die tot een verdachte hebben geleid, is het grootste deel door de rechter op zitting afgehandeld (62 zaken). De verwachting is dat dit cijfer nog zal oplopen naarmate meer onderzoeken uit 2021 worden afgerond. Verder zijn er drie zaken om uiteenlopende redenen geseponeerd. In zes gevallen werden zaken overgedragen aan landen binnen de EU om daar door de instanties te worden afgehandeld. In 167 zaken is het onderzoek opgelegd omdat naspeuring geen verdachte opleverde die kon worden aangehouden.

Vorig jaar vonniste de rechter in de meeste gevallen tot celstraf. De zwaarst opgelegde straf was een zogeheten ISD-maatregel. Daarbij zit de veroordeelde twee jaar vast in een instelling voor stelselmatige daders en wordt daar ook behandeld. Naast celstraffen legde de rechter ook taakstraffen op tot 240 uur.

Voorbeeldwerking

In verband met de voorbeeldwerking brengt het OM sinds 2020 verdachten van bedreiging bij voorkeur voor de rechter op een openbare strafzitting. Daarvoor deed het OM veel van dergelijke zaken af op een besloten OM-hoorzitting. Tijdens zo’n zitting legt de officier van justitie vaak een taakstraf of boete op. Dat gebeurde in 2021 nog maar in zes zaken. Ook leidt het OM verdachten van bedreiging vaker voor aan de rechter-commissaris voor verlenging van het voorarrest. Dat gebeurde in 2021 in achttien gevallen. Verlenging van het voorarrest betekent dikwijls dat de verdachte vast blijft zitten tot de strafzitting.

Een deel van de bedreigingen wordt gedaan door minderjarigen. Bureau Halt handelde in 2021 twee zaken met minderjarigen af. Daarnaast voerde de politie tien berispende gesprekken. Dat gebeurt in het algemeen met minderjarige verdachten die niet eerder met de politie in aanraking zijn geweest. Een wijkagent van de politie gaat dan thuis, in bijzijn van de ouders, in gesprek met de jongere over de gevolgen van zijn handelen.