Het ministerie van Financiën schat dat er mogelijk 10 tot 15 duizend Nederlanders in de knel zijn gekomen doordat zij gebruikmaakten van de leenbijstand-regeling. Dat ontdekte de Volkskrant. Via deze bbz konden mensen in de bijstand via een renteloze lening een eigen bedrijf beginnen.

De lening werd kwijtgescholden als de inkomsten uit de eigen onderneming niet boven de bijstandsnorm uitkwam, alleen werd het kwijtgescholden bedrag vervolgens bij het toetsingsinkomen van de persoon in kwestie opgeteld. Het gevolg was dat zij in het jaar na de lening duizenden euro's aan vermeend te veel ontvangen toeslagen moesten terugbetalen aan de Belastingdienst.

Eric Wiebes

Het boekhoudkundige gesteggel kwam elf jaar geleden al aan het licht, dat komt naar voren uit Kamervragen uit 2010. Vier jaar later kreeg de staatssecretaris van Financiën Eric Wiebes al het verzoek om de regeling aan te passen en de gedupeerden te compenseren.

Pas in 2017 lukte het Wiebes om de problemen op te lossen, maar onterechte schulden werden desondanks niet gecompenseerd. Na weerstand in de Tweede Kamer kwam Eric Wiebes met een compromis om de gedupeerden tussen 2014 en 2016 te vergoeden. 

Compensatie

Van de gevallen voor 2014 hebben mogelijk meer dan tienduizend mensen nog steeds problemen met de Belastingdienst. Sommigen gingen zelfs schulden aan bij private organisaties om de rekeningen van de fiscus te kunnen betalen, dat blijkt uit gesprekken die de Volkskrant voerde met getroffenen.

Ook het vergoeden ging moeizaam. naar schatting werd slechts een derde tot een kwart gecompenseerd. Hiervoor werd 17 miljoen euro begroot maar slechts 2,6 miljoen daadwerkelijk uitgekeerd. Sommige gedupeerden zouden volgens het ministerie via de bijzondere bijstand zijn geholpen, maar overzicht over de situatie en de problemen ontbreekt.